Blije kinderen? Gelukkige ouders!

Spelen was én is ontdekken, onderzoeken, actief bezig zijn en plezier maken.

Althans, dat is wat ik rondom mij zie gebeuren. Want wat kiezen ouders als vakantiebestemming? Iets waar hun kinderen blij van worden. Dan zijn de ouders ook tevreden – klinkt logisch.

Als de vakantie voorbij is, gaat het schoolleven weer beginnen. Daar wil ik het vandaag graag over hebben.

Leerkrachten doen absoluut hun best om het onderwijsaanbod goed vorm te geven. Toch valt me op dat er in de onderbouw meestal methodes gebruikt worden die van een bijzondere gedachte uitgaan. Er wordt nl. verondersteld dat wij volwassenen een willekeurig kind op een willekeurige dag bepaalde kennis kunnen bijbrengen. Dat kan best kloppen voor kinderen die al schoolrijp zijn, dat is vanaf ongeveer 7 jaar*, maar dat geldt dus niet voor de jongere kinderen. Die hebben nog tijd nodig om te rijpen, leert de WSK ons.

Laten we nu eens een kijkje nemen in een willekeurige groep 3. Alle kinderen krijgen vanaf de 1e schooldag leeslessen. Ze volgen die bijna allemaal in hetzelfde tempo – bijna allemaal, want er is natuurlijk ruimte voor kinderen die net iets langzamer of juist sneller abstracte letter- en cijfervormen kunnen onthouden.

Over ontwikkeltempo gesproken. Kan elke baby zitten met precies 9 maanden? Kan elk kleintje los lopen precies op zijn of haar eerste verjaardag? Nee dus – hoe erg is dat?
Hoe kan het dan dat wij 100% schoolrijpheid verwachten op de eerste dag dat een kind in groep 3 komt? Dat zal toch consequenties hebben voor de kinderen die nog in fase 13* zijn. Hen laten starten met leeslessen – klinkt niet logisch.

Het eerste deel: Zo ontdek ik het lezen!

Is er een alternatief? De kinderen pas laten starten met leeslessen als ze leesrijpheid laten zien. Dat is heel makkelijk te bepalen! Doordat hiermee de ontwikkeling in beeld komt, is het ook helder wanneer ze met welke lesstof het best aan de slag kunnen.
Zodra een kind er klaar voor is, gaat het met vaart door het aanvankelijk-leesproces heen. Vergeleken met het zonder onderscheid starten op de 1e schooldag scheelt het een hoop energie, leeslestijd, ontwikkeling van faalangst, moeite, zorgen en frustraties.
Wat het nog meer oplevert: kinderen worden aangemoedigd om van hun van nature aanwezige nieuwsgierige en onderzoekende houding gebruik te maken! Ze werken vanuit rust, zijn taakgericht bezig en de leesmotivatie is ook in orde**.  Bovendien blijkt er nu tijd genoeg voor bewegen, spelen en creatief bezig zijn!

Zijn die kinderen blij? Zijn die ouders gelukkig! Ja – en de leerkrachten erbij!

*Zie bijv. De kleuter is geen schoolkind op YouTube
**Sinds zomer 2017 zijn er speciale leesboekjes beschikbaar – met een beperkt aantal letters!
Hoe trots wil je de gezichten van de jonge lezers hebben?

Werkdruk in het onderwijs?

Staken – een signaal

Komende dinsdag wordt er op een heel aantal basisscholen gestaakt. Ik hoor over hogere lonen. Tja, kijk naar het bedrijfsleven, dan is het volgens mij niet heel slecht gesteld in deze sector. Minder werkdruk? Daar kan ik inkomen. Wat extra handen op elke school, zoals bijv. een multifunctionele onderwijsassistent met conciërge- en leerlingzorgtaken lijkt me een geweldige ondersteuning.

Moed (1)

Wat een schoolmeester uit Friesland, Willem Riemersma, hier schrijft, is nog dapperder dan een uurtje het werk neerleggen: volgend jaar een keer géén eindcito afnemen. Van scholen wordt tegenwoordig namelijk verwacht dat ze zoveel mogelijk leerlingen binnenboord houden en zo min mogelijk verwijzen naar het speciaal onderwijs. Lukt dat, dan is dat knap. Dat impliceert extra werkdruk maar ook veel voldoening.
Dat kan dan wel inhouden dat het schoolgemiddelde op de eindcito naar beneden gaat. En als je als school ‘onder het landelijk gemiddelde’ scoort, tja, dat is nou ook niet echt een visitekaartje voor (nieuwe) ouders? Of juist wel – maar dan moeten ze de reden weten. Wel sneu voor degenen die dus ‘debet’ zijn aan de score. Ja, je bent welkom bij ons en nou ja, onze school scoort slecht door eh… het systeem?

Commercieel

Wat Willem Riemersma in zijn artikel ook noemt is dat het onderwijs vergeven is van commerciële organisaties. Dat herken ik wel, ja. OLL
Dan breek ik hier alvast een lans voor de goedkoopste, breinvriendelijkste leesmethode van Nederland (met niet-commerciële tarieven voor de scholing, nl. 295 of 420 ex BTW). Dat is een kleine vergoeding voor ter zake doende kennis, gelukkiger kinderen (en dus leerkrachten en ouders) en een lesrooster waar ook nog ruim plaats is om te spelen. Te spelen? Jazeker. Want kinderen starten pas met leesonderwijs wanneer ze ERAAN TOE zijn – en dat is prima te herkennen. De kinderen hebben de basis van het lezen in 40 uren onder de knie. Vergelijk dat even met de uren leestijd die nu in groep 3 op het rooster staan (1 uur per dag, 5 per week, 40 schoolweken…)

Moed (2)

Behalve geld kost het werken met bovenstaande eigenlijk toch nog wat. Namelijk durf. En vertrouwen. Het onderwijs wordt avontuurlijk! En toont meer respect voor de ontwikkeling van het individuele kind. Wat kinderen nodig hebben, weten Petra van Ginkel en Ewald Vervaet, bijvoorbeeld. Vandaag verscheen hun artikel Laat kleuter weer spelen.

Werkdruk?

Maar het levert ook nog iets anders op! Weg is de frustratie bij het kind, de leerkracht en de ouder (denk aan het ‘trekken’ aan kinderen: verplicht vaak letters oefenen en boekjes lezen). Daarvoor in de plaats komt o n t s p a n n e n h e i d  en dat klinkt als weinig werkdruk!

 

P.S. Trouwens, die regel dat mensen na een minimaal aantal keer invallen een vast contract moeten krijgen werkt echt niet handig. Soms kan ziektevervanging amper geregeld worden! Dat levert óf extra werkdruk voor leerkrachten óf extra geregel voor ouders die hun kinderen onverwacht een dag thuis krijgen. Als de minister en staatssecretaris daar éérst eens iets aan kunnen doen…

Het Nederlandse basisonderwijs zonder?! basis

Basisonderwijs zonder basis/ Basisonderwijs met basisHet nieuwe boek van dr. Ewald Vervaet (april 2016) “laat zien dat en waarom het huidige basisonderwijs GEEN BASIS heeft: de aansturing van het basisonderwijs vanuit het officiële onderwijsbeleid van de regering en de controle door de Inspectie van het Onderwijs schieten ernstig tekort.”

Basisonderwijs MET basis
Basisonderwijs MET basis

Het is een keerboek.
De rode kant laat zien dat vooruitlopend onderwijs en de testpsychologie niet houdbaar zijn – zoals toegepast in de huidige praktijk. Het blauwe deel geeft een beeld van basisonderwijs dat wél wetenschappelijk verantwoord is, dit aan de hand van het wetenschappelijke inzicht in de psychologische ontwikkeling.

Hoofdstuk 11, het ene hoofdstuk in het blauw, was het eerste hoofdstuk dat ik las. Morgen beginnen met de aanbevelingen, zou ik zeggen. Geen aparte peuterspeelzaal en groep 1 en 2, maar een SPEELHUIS en opletten welke kinderen in welke fase zitten.

Jonge kinderen kunnen qua psychologische leeftijd nl. ingedeeld worden in fasen. Fase 11: jonge peuter, fase 12: oudere peuter, fase 13: kleuter, fase 14: schoolkind. En ja, ik merk het in mijn dagelijkse praktijk: kinderen in fase 14 kunnen heerlijk ontdekkend leren lezen. En wie nog niet in fase 14 is, daar genieten we gewoon nog even mee van waar ze mee bezig zijn. En ze krijgen GEEN verplichte letteroefeningen. Aansluitend onderwijs dus. Daar wordt niet alleen het kind, maar ook de leerkracht en zeker de ouders gelukkig van.

En daarbij klinkt het zo logisch wat ik lees in dit boek – volgens mij weet iedereen al dat het klopt wat je hier leest. Mijn ervaringen met Ontdekkend Leren Lezen mocht ik delen op een congres – en ook ik ben daar op mijn beurt weer geïnspireerd! Ben benieuwd wat dit voor de kleuters in Nederland gaat betekenen…